Blader je door de Canon van Nederland, dan pronkt er al meteen op de eerste pagina een plaatje van een hunebed. In Borger op de Hondsrug vind je zelfs een heus Hunebedcentrum. Als Drenthe een heel archeologisch museum aan deze gigantische stenen wijdt, dan moeten ze wel héél speciaal zijn.
Maar wat zijn hunebedden eigenlijk? Hoeveel hunebedden zijn er in Nederland? Wie maakte deze bijzondere bezienswaardigheden? En waarom? Lees snel verder als je meer wil weten over deze eeuwenoude kolossen!
Hunebedden zijn de oudste bewaarde monumenten van Nederland. Deze stenen joekels zijn namelijk prehistorische bouwwerken uit de nieuwe steentijd.
De hunebedbouwers plaatsen deze gigantische zwerfkeien zo’n 5.400 jaar geleden in het Nederlandse landschap en bedekten ze daarna met aarde. Zo maakten ze stenen grafkelders voor hoge piefen zoals stamhoofden, rijken en andere luitjes met aanzien.
Sommige knappe bollen denken dat deze stenen meer waren dan grafmonumenten. De hunebedden stonden namelijk op opvallende posities tegenover de zon, maan en sterren. Dat is wel héél toevallig. Misschien waren deze bouwwerken dus stiekem ook fors uitgevallen astronomiekalenders?
Vroeger dachten mensen dat reuzen deze gigantische stenen stapelden alsof het Legoblokjes waren. Of misschien knikkerden ze er wel mee.
Tegenwoordig weten we wel beter. Onze voorouders maakten ze tussen 3350 en 3050 v.Chr in de nieuwe steentijd. De hunebedbouwers behoorden tot het Trechterbekervolk. Het waren boeren van zo’n 1,65 meter groot, die in knusse huisjes van hout, leem en riet woonden.
Het Trechterbekervolk verbouwde met hun ossen eenkoorn en emmertarwe op hun akkertjes. Al lusten ze ook wel eens mals stukje schaap of varken. In het Oertijdpark van Borger ontdek je hoe de hunebedbouwers leefden.
De hunebedden werden gemaakt met gigantische zwerfstenen. Sommigen wogen wel 20 ton! Hoe konden mensen van nauwelijks 1,65 meter groot zonder hijskranen en machines deze kanjers verplaatsen? Er waren toen zelfs nog geen wielen in Nederland!
Waarschijnlijk combineerden onze voorouders hun spierballen met hersenkracht. Zo sjouwden ze deze stenen met boomstammen, touwen en ossen naar hun bestemming.
De hunebedbouwers gebruikten niet zomaar het eerste beste kiezelsteentje. Ze maakten de hunebedden met gigantische zware keien uit Scandinavië. Dus eigenlijk knutselden ze met prehistorische Ikeablokken.
Deze joekels belandden zo’n 150.000 geleden tijdens de voorlaatste ijstijd vanuit het barkoude Zweden en Finland in Nederland. Toen vormden rivierstromen de huidige heuvels in het Drentse landschap en hobbelden er mammoeten over de ijsvlakte.
Later smolt het ijs en kwamen de zwerfstenen naar boven. Het Trechterbekervolk zag de fraaie keien en dacht meteen ‘daar kunnen we wel wat mee!’.
Hunebedden zijn prehistorische grafmonumenten. Het zijn overblijfsels van stenen grafkelders waar vroeger een laagje aarde over lag. Niet iedereen werd vroeger zomaar in een hunebed begraven. Enkel de belangrijke mensen van het Trechterbekervolk kregen een plaatsje in deze gigantische grafkamers.
Archeologen vonden in en rond de hunebedden allerlei kostbare voorwerpen. Daardoor weten we dat er voornamelijk rijke stinkerds en andere speciale figuren in een hunebed belanden.
Ze kregen sieraden zoals kralen van gepolijste git, barnsteen, wapens, potten en andere leuke spulletjes mee. Dankzij deze bewaarde grafgiften weten we vandaag welke voorwerpen de hunebedbouwers zoal gebruikten.
De hunebedden werden zo’n 5.4000 jaar geleden gemaakt in het ‘neolithicum’. Dat is een moeilijk woord voor de nieuwe steentijd. Hunebedden zijn daarmee de oudste bewaarde monumenten van Nederland.
Toen onze voorouders de eerste hunebedden stapelden, stonden er zelfs nog geen piramiden in Egypte en moesten de Britten nog aan Stonehenge beginnen!
Hunebedden zijn oersterk. Toch zijn er tientallen verloren gegaan. Sommige onderzoekers geloven dat er ooit wel meer dan 100 hunebedden in Noord-Nederland stonden.
Nederland telt vandaag nog 54 hunebedden. Daarvan staan er maar liefst 52 in Drenthe. De Noord-Nederlandse provincie is dan ook een waar paradijs voor hunebedliefhebbers. Hier vind je meer dan de helft van alle hunebedden in Europa!
De Hondsrug in Drenthe staat daarom ook wel bekend als de ‘Hunebed Highway’. Voor de overige 2 hunebedden van Nederland moet je in Groningen zijn.
De Nederlandse hunebedden hebben geen naam, maar een nummer. Deze nummering danken ze aan de Nederlandse archeoloog Albert van Giffen.
In het begin van de 20ste-eeuw borstelde, spitte en groef deze ‘vader van de hunebedden’ jarenlang in Drenthe om alles te ontdekken over deze bijzondere bouwwerken.
Albert zat zo vaak in de Drentse grond te wroeten, dat de inwoners hem ‘oes spittertien’ doopten. De Groningse archeoloog onderzocht niet alleen hunebedden. Hij knapte ook kapotte en ingestorte exemplaren weer helemaal op.
Begin 20ste-eeuw kregen de Nederlandse hunebedden een fikse oplapbeurt. Dat werd hoog tijd. Want doorheen de jaren sneuvelden er helaas flink wat hunebedden in Nederland.
De middeleeuwers vonden deze prehistorische Ikeablokken namelijk puik bouwmateriaal. Ze sloopten verschillende hunebedden en gebruikten de brokstukken voor kerken, huizen, dijken en wegen. Sommige stukken werden zelfs hergebruikt als maalstenen!
Kijk tijdens je bezoek in Drenthe maar eens goed naar de Margarethakerk van Odoorn en de Grote Kerk van Emmen. Tussen de kerkmuren ontwaar je gesloopte stukjes hunebed.
Vroeger beseften mensen namelijk nog niet hoe bijzonder deze grafmonumenten waren. Eind 19de eeuw ging er nog een hunebed tegen de grond in Emmen. De schuldige vandaal? Niemand minder dan de pas benoemde burgemeester!
De Norgerberg
Dutchen Park de Zeegser Duinen
Molecaten Park Het Landschap
Molecaten Park Kuierpad
Of bekijk alle vakantieparken in Drenthe!——> Vakantieparken Drenthe
Voor het grootste hunebed van Nederland moet je in Borger zijn. Daar staat hunebed D27: een kolos van maar liefst 22,5 meter lang. Met zijn indrukwekkende lengte is dit prehistorische bouwwerk meteen ook een van de grootste exemplaren in Europa!
Wil je meer weten over de hunebedden in Nederland? Maak dan een bezoekje aan het Hunebedcentrum. In dit archeologisch museum ontdek je alles over de hunebedbouwers en hun fraaie grafmonumenten. Je bewondert er oude voorwerpen, terwijl je kroost nuttige weetjes opsteekt met allerlei interactieve spellen.”
| Hunebed ID | Latitude | Longitude |
|---|---|---|
| D01 | N 53 06.285 | E 006 24.619 |
| D02 | N 53 03.340 | E 006 24.751 |
| D03 | N 53 06.464 | E 006 40.294 |
| D04 | N 53 06.464 | E 006 40.312 |
| D05 | N 53 03.708 | E 006 31.879 |
| D06 | N 53 04.490 | E 006 37.774 |
| D07 | N 53 03.663 | E 006 41.080 |
| D08 | N 53 03.583 | E 006 41.972 |
| D09 | N 53 03.685 | E 006 42.924 |
| D10 | N 53 02.544 | E 006 39.465 |
| D11 | N 53 01.814 | E 006 42.456 |
| D12 | N 53 00.890 | E 006 43.414 |
| D13 | N 53 00.682 | E 006 43.617 |
| D14 | N 53 00.099 | E 006 43.819 |
| D15 | N 53 01.358 | E 006 36.766 |
| D16 | N 53 00.020 | E 006 37.121 |
| D17 | N 52 59.404 | E 006 38.960 |
| D18 | N 52 59.377 | E 006 38.950 |
| D19 | N 52 57.118 | E 006 47.111 |
| D20 | N 52 57.115 | E 006 47.135 |
| D21 | N 52 56.649 | E 006 48.003 |
| D22 | N 52 56.660 | E 006 48.022 |
| D23 | N 52 56.685 | E 006 48.146 |
| D24 | N 52 56.674 | E 006 48.136 |
| D25 | N 52 56.664 | E 006 48.171 |
| D26 | N 52 56.587 | E 006 46.462 |
| D27 | N 52 55.812 | E 006 47.846 |
| D28 | N 52 55.553 | E 006 48.665 |
| D29 | N 52 55.540 | E 006 48.668 |
| D30 | N 52 53.492 | E 006 50.740 |
| D31 | N 52 52.064 | E 006 52.242 |
| D32 | N 52 51.412 | E 006 50.373 |
| D34 | N 52 50.557 | E 006 52.041 |
| D35 | N 52 50.110 | E 006 52.236 |
| D36 | N 52 50.385 | E 006 53.666 |
| D37 | N 52 50.378 | E 006 53.687 |
| D38 | N 52 48.676 | E 006 53.240 |
| D39 | N 52 48.662 | E 006 53.236 |
| D40 | N 52 48.648 | E 006 53.280 |
| D41 | N 52 47.994 | E 006 53.140 |
| D42 | N 52 47.754 | E 006 52.227 |
| D43 | N 52 47.590 | E 006 53.218 |
| D44 | N 52 47.268 | E 006 52.326 |
| D45 | N 52 47.489 | E 006 54.478 |
| D46 | N 52 47.030 | E 006 56.143 |
| D47 | N 52 46.873 | E 006 56.253 |
| D49 | N 52 49.199 | E 006 46.423 |
| D50 | N 52 47.761 | E 006 47.222 |
| D51 | N 52 47.686 | E 006 47.171 |
| D52 | N 52 51.546 | E 006 19.872 |
| D53 | N 52 47.549 | E 006 13.081 |
| D54 | N 52 47.551 | E 006 13.222 |
| G01 | N 53 06.941 | E 006 39.547 |
Ik ben Sandra van der Meulen, 43 jaar en dacht altijd dat ik ver moest reizen om iets bijzonders te ontdekken. Dus vloog ik naar verre oorden, deed dutjes in hangmatten in Vietnam, at streetfood in Thailand, sliep in een kleurrijke berbertent in het gouden Saharazand van Marokko. Van theeplantages in Sri Lanka, tuffend in […]
Er is iets magisch aan de zon die langzaam opkomt boven een mistig meer, of de lucht die knaloranje kleurt boven de duinen terwijl de dag afscheid neemt. Voor sommige vakantiegangers zijn dit de momenten waar het écht om draait: even stilstaan, diep ademhalen en genieten van het uitzicht. Speciaal voor die romantische zielen, vroege […]
Je hebt hem vast al eens voorbij zien komen in een van onze video’s: Frits. Als presentator neemt hij je enthousiast mee langs de leukste vakantieparken en vakantiehuizen van Nederland. Maar wie is hij eigenlijk zélf? In deze video stellen we Frits 7 verrassende vragen. En geloof ons: zijn antwoorden zijn eerlijk, herkenbaar én inspirerend. […]
Je hebt nog geen favorieten.
